Podróżując po Portugalii nie można pominąć urokliwego miasteczka Tomar, o którym głośno na całym świecie, rozsławili je templariusze. Znajduje się ono nad rzeką Nabão, w prowincji Ribatejo w centralnej Portugalii. Klimatyczne średniowieczne uliczki Tomar zapraszają do spacerów, na starówce pełno kawiarni z lokalnymi słodkościami oraz restauracji do których warto wstąpić na specjały kuchni portugalskiej. Miasto słynie z klasztoru Zakonu Chrystusa (Convento de Cristo)– jest to jeden z czterech najcenniejszych w Portugalii klasztorów. W Tomar co cztery lata odbywa się Festa dos Tabuleiros (festiwal koszy/ tac): jedno z najstarszych i z pewnością najbardzej kolorowych świąt w Portugalii. Kolejną ciekawą imprezą jest Festa Templária: średniowieczna impreza skupiona w okół tematyki templariuszy. Wybierasz się do Portugalii? Szukasz ciekawych miejsc do odwiedzenia, przygody, pięknych krajobrazów? Dowiedz się co zobaczyć w portugalskim miasteczku Tomar, gdzie i co zjeść, gdzie się zatrzymać na noc oraz jakich atrakcji się spodziewać.
Co zobaczyć w miasteczku Tomar?
W miasteczku Tomar życie toczy się powolnym portugalskim rytmem, nie brakuje tu też atrakcji. Można bez problemu zaparkować w centrum i do wszystkich interesujących obiektów wybrać się spacerem. Jedynie klasztor Zakonu Chrystusa znajduje się na wzniesieniu ponad miastem: można do niego podejść lub podjechać kolejką turystyczną, która rusza z centrum. Obiad w jednej z miejscowych knajpek to świetny plan, szczególnie te przy rzece, oferują widoki na tętniący zielenią park. W Tomar warto spędzić pół dnia a pozostały czas poświęcić na atrakcje w okolicy.
Praça da República – Główny Plac miejski jak szachownica
Na środku placu Republiki stoi pomnik, przedstawiony na nim rycerz to Gualdim Pais: wielki mistrz zakonu templariuszy, który założył górujący nad miastem klasztor. Mnie w tym miejscu urzekła nawierzchnia z biało czarnej portugalskiej kostki (calçada portuguesa), przypominającą szachownicę. Przy placu znajduje się kilka kawiarni oraz kościół (Igreja de São João Batista) z pięknie zdobionym głównym wejściem. Igreja de São João Batista (kościół św. Jana Chrzciciela) jest najciekawszą budowlą na placu z XV stulecia. Jego wnętrze to trzynawowa bazylika, a nawy oddzielają kolumny z różnie rzeźbionymi kapitelami. Piękną manuelińską ambonę zdobią misterne rzeźby w kamieniu.
Adres: Rua de São João, www.igrejadesjoaobaptista.blogspot.com; wt.–nd. 9.00–12.00 i 15.00–19.00.
Synagoga w Tomar
Tuż na południe od głównego placu (Praça da República), przy Rua Dr. Joaquim Jacinto, stoi niepozorna synagoga – jedyny przykład przedrenesansowej architektury żydowskiej na terenie Portugalii. Pochodzi z lat 1430–1460, ale już w 1496 r. zamknięto ją na polecenie Manuela I. Obecnie działa w niej Museu Luso-Hebraico Abraham Zacuto (Muzeum Luzo-Hebrajskie imienia Abrahama Zacuto): jego nazwa upamiętnia znanego żydowskiego astronoma, który pomógł Vasco da Gamie skompletować sprzęt nawigacyjny.
Adres: Rua Dr. Joaquim Jacinto 73, telefon 249322427, www.aast.ipt.pt; X–VI codz. 10.00–13.00 i 14.00–18.00, VI–IX 10.00–13.00 i 14.00–19.00.
Convento de Cristo – główna atrakcja Tomar
Tłumy turystów oraz fascynatów historii templariuszy sięgają do miasta właśnie dla tego obiektu. Budowę klasztoru Zakonu Chrystusa zainicjował w 1162 r. wielki mistrz zakonu templariuszy, Gualdim Pais (zm. 1195). Na początku XIII w. Filip II, zadłużony u templariuszy król Francji, postanowił zniszczyć zakon. Rycerze Świątyni ostali się tylko w Portugalii, choć pod zmienioną nazwą, jako zakon Chrystusa. Należały do niego najważniejsze osoby w państwie, m.in. Vasco da Gama oraz Henryk Żeglarz, który był nawet wielkim mistrzem zakonu.
Centralną część kompleksu stanowi niezwykły kościół, niemal w całości otoczony przez klasztorne zabudowania. Wewnątrz najstarszym i najważniejszym obiektem jest tajemnicza okrągła Charola – pierwotna świątynia zbudowana na planie szesnasto boku w stylu romańskim (druga połowa XII w.). Pierwowzorem była rotunda bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Duże wnęki wskazują, że zakonnicy uczestniczyli w mszach, siedząc na koniach, wyobrażacie to sobie? W środku znajduje się niezwykła, ażurowa „kolumna”, składająca się z sześciu filarów wyżej połączonych ze sobą – mieści się w niej ołtarz. Z czasów manuelińskich pochodzi też pozostała część kościoła, którą dobudowano w latach 1510–1515 jako nawę do urządzonego w Charola prezbiterium.
Manuelińskie okno w Convento de Cristo to z pewnością najsłynniejsze okno w całej Portugalii. Wykonał je Diogo de Arruda w latach 1510–1513. Okno w Klasztorze Zakonu Chrystusa w Tomar (po portugalsku zwane Janela Manuelina lub Janela do Capítulo) jest uważana za najbardziej reprezentatywny przykład powstałego w Portugalii stylu manuelińskiego, który łączy gotyk z rzeźbami o motywach marynistycznych i elementami orientalnymi. Na samym dole widać rzeźbę przedstawiającą brodatego mężczyznę: podobno to autoportret artysty.
Od południa do kościoła przylega Claustro Principal – dziedziniec uważany za najważniejszy w całym klasztorze. Pierwsze krużganki wzniósł w latach 1530–1533 João de Castilho, ale za panowania Jana III częściowo je wyburzono. Jan III nie był miłośnikiem stylu manuelińskiego, nad który przedkładał modny wówczas renesans. Elegancka prostota arkad z greckimi i toskańskimi kolumnami oraz łagodnie poprowadzonymi łukami czyni z nich najpiękniejsze dzieło sztuki renesansowej na terenie Portugalii. Ciekawie prezentują się spiralne klatki schodowe w narożach, prowadzące na rozciągający się wyżej Taras Wosku (Terraço de Cera), na którym zakonnicy suszyli plastry miodu.
Po zachodniej stronie kompleksu znajdują się dwa przylegające do siebie dziedzińce, otoczone dość podobnymi arkadami zaprojektowanymi przez João de Castilho: Claustro dos Corvos (Krużganek Kruków; 1537–1546) i Claustro de Micha (Krużganek Chleba; 1543–1550). Claustro do Cemitério (Krużganki Cmentarne) wzniósł Fernão Gonçalves na polecenie Henryka Żeglarza (I poł. XV w.). Odbywały się na nich ceremonie pogrzebowe mnichów. Od wschodniej strony przylegają do nich Claustro da Lavagem (Krużganki Pralni), również z czasów Henryka Żeglarza (1426–1453). Do klasztoru trzeba podejść, ewentualnie podjechać kolejką turystyczną kursującą z centrum (cena 3€ /1,50 €). Obok klasztoru stoi zamek templariuszy z 1160 r., z dobrze zachowanymi murami i główną wieżą.
Adres: Colina do Castelo, telefon: 249315089, www.conventocristo.pt; VI–IX codz. 9.00–18.30, X–V 9.00–17.30; 6 €, uczniowie, studenci i powyżej 65 lat 3 €, do 12 lat bezpłatnie, bilet łączony z klasztorami w Batalha i Alcobaça: 15 €.
Inne atrakcje w Tomar
Plac Praça Infante Dom Henrique: Przy tym niewielkim placu stoi neorenesansowy budynek z 1933 r. (siedziba biura informacji turystycznej), zbudowany przy wykorzystaniu elementów z XVI-wiecznych pałaców. Obok jest średniowieczny szpital z ładnym tarasem, a naprzeciw – wejście do Mata Nacional dos Sete Montes (las pełniący funkcję dużego parku miejskiego, godziny otwarcia: 9.00–18.00).
Museu dos Fósforos: Dalej na południe, w Convento de São Francisco działa Muzeum Zapałek, które posiada największą w Europie kolekcję (jest wiele pudełek z Polski).
Adres: Avenida General Bernardo Faria, www.museudosfosforos.vidasmundanas.net; codz. latem 10.00–19.00, zimą 10.00–17.00.
Gdzie i co zjeść w Tomar
Region Ribatejo, w którym znajduje się Tomar słynie z potraw z dziczyzny. Najsłynniejszym daniem jest Coelho na abóbora czyli zając zapiekany w dyni, mięso jest serwowane we wnętrzu warzywa. Inna słynna potrawa kuchni regionalnej Tomar to Morcela de arroz (kaszanka z ryżem), która w smaku różni się od polskiej i jest podawana z pieczonymi ziemniakami i podsmażaną zieleniną. W cukierniach królują tradycyjne wyroby na bazie żółtek, niektóre nadal przyrządzane według starych zakonnych przepisów, spróbujcie słodkich kulek beja-me depressa (szybko mnie pocałuj) oraz fatias de Tomar (kromki z Tomar). Ślinka już cieknie? Dowiedz się Gdzie i co zjeść w Tomar
Gdzie spać w Tomar
Oferta noclegowa w Tomar jest dość spora, można znaleźć pięcio gwiazdkowe hotele, prywatne apartamenty, pokoje w AirBnb oraz hostele. Większość obiektów znajduje się w odległości kilku minutowego spaceru od głównych zabytków. Poznaj polecane przeze mnie opcje noclegu w Tomar: Gdzie spać w Tomar.
Nie przegap w okolicy Tomar
Ribatejo, region, w którym znajduje się miasto Tomar to dawna prowincja portugalska w centrum kraju. Terytorium Ribatejo zgodnie z najnowszym europejskim podziałem administracyjnym, zostało podzielone między regiony: Alentejo, Centrum oraz Region Lizbony. Wybierasz się do Portugalii i chcesz poznać okolice Tomar? Dowiedz się co warto zobaczyć i gdzie pojechać, odkryj portugalskie skarby poza turystycznym szlakiem. Odkryj średniowieczne zamki, piękne winnice, pyszne jedzenie i przyjaznych ludzi. Dowiedz się co zobaczyć w okolicy Tomar.
Imprezy
W Tomar co cztery lata odbywa się Festa dos Tabuleiros (festiwal koszy/ tac): jedno z najstarszych i z pewnością najbardzej kolorowych świąt w Portugalii. Ostatnie miało miejsce w 2019 roku, najbliższe odbędzie się w 2023. Kolejną ciekawą imprezą jest Festa Templária: średniowieczna impreza skupiona w okół tematyki templariuszy, której towarzyszą pochody rycerzy, jarmark, inscenizacje bitew.
Byliście w Tomar? Urzekło Was Ribatejo? Podzielcie się wrażeniami 🙂
